Wprawnym Okiem Historyka W dniu 1 marca 2012 r. w Polsce będzie obchodzony Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”, którymi byli również dwaj bracia o nazwisku Cieśla: młodszy Edward i starszy Tadeusz, który wcześniej więziony był w KL Auschwitz.
Tadeusz Cieśla, ur. 31 lipca 1919 r., dzieciństwo i młodość spędził w Studzianie k. Przeworska. Maturę zdał w 1938 r. w I Państwowym Gimnazjum im. Stanisława Konarskiego w Rzeszowie. Następnie ukończył Szkołę Podchorążych w Jarosławiu. Szlak bojowy we wrześniu 1939 r. przemierzył wraz z 38. Pułkiem Piechoty Strzelców Lwowskich. W maju 1940 r. podjął nieudaną próbę przedostania się do Wojska Polskiego, tworzonego przez gen. Władysława Sikorskiego we Francji. Z więzienia w Tarnowie 29 sierpnia 1940 r. gestapo skierowało go w transporcie więźniów do KL Auschwitz, gdzie jako numer 3715 był więziony ponad cztery lata. W dniu 28 października 1944 r. został przeniesiony do obozu Leitmeritz na terenie Czech, skąd zbiegł w kwietniu 1945 r.
Wkrótce dotarł do Polski, gdzie w Oświęcimiu odwiedził Annę Z. i jej rodzinę. Młoda Anna przez cały czas jego uwięzienia w KL Auschwitz udzielała mu potajemnej pomocy.
Jesienią 1945 r. przedostał się na Zachód, wracając kilkanaście razy do Polski i zajmując się przeprowadzaniem z Kraju osób zagrożonych aresztowaniem przez Urząd Bezpieczeństwa. W dniu 13 listopada 1949 r. przekraczając koleiny raz granicę polsko-czechosłowacką został aresztowany i przewieziony do aresztu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie. Oskarżono go o szpiegostwo. Po długotrwałym śledztwie i procesie został w dniu 21 grudnia 1950 r. skazany na karę śmierci przez Rejonowy Sąd Wojskowy w Warszawie. Prezydent Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski. Tadeusza Cieślę stracono w więzieniu na Mokotowie 9 lipca 1952 r. i pochowano w miejscu do dzisiaj nie wiadomym.
Wyrok wykonał, zabijając Tadeusza Cieślę strzałem w tył głowy, dowódca plutonu egzekucyjnego Aleksander Drej, który zmarł kilkanaście lat temu w Warszawie, pobierając do końca emeryturę dla szczególnie zasłużonych.
Jego brata, Edwarda Cieślę ps. „Zabawa”, urodzonego w 1923 r., działającego również w powojennym podziemiu antykomunistycznym, rozstrzelano 9 sierpnia 1952 r., w miesiąc po straceniu Tadeusza.
Zbrodniczy wyrok wydany na Tadeusza Cieślę, więźnia KL Auschwitz i wielokrotnego kuriera wojskowego z Zachodu do Polski w latach 1945-1949, unieważnił dopiero po latach Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego w dniu 26 stycznia 1996 r.
Zobacz: IPN: Uroczystości pogrzebowe Edwarda Cieśli (1919-1952)
Obchodzimy Dzień „Wyklętych”
Adam Cyra
Oświęcim, 27 lutego 2012 r.
Panie Adamie, dziękuję bardzo za ten artykuł. Sam pochodzę z miejscowości Studzian i opowieść o braciach Cieśla usłyszałem od babci. To bardzo mała miejscowość więc jestem bardzo dumny, że to właśnie z niej pochodzili tak wielcy Polacy. Pozdrawiam i dziękuję za wpis.