Tablica upamiętniająca Antoniego Kocjana, który wstrzymał rakiety Hitlera

Antoni Kocjan (1902-1944) urodził się we wsi Skalskie, obecnie część Olkusza. W dwudziestoleciu międzywojennym był wybitnym twórcą szybowców i motoszybowców, na którego konstrukcjach osiągnięto wiele rekordów krajowych i międzynarodowych.

Podczas okupacji niemieckiej ten wybitny Olkuszanin, kiedy go zwolniono z KL Auschwitz, gdzie przebywał osiem miesięcy, zaangażował się w konspirację, kierując wywiadem lotniczym Komendy Głównej AK i rozpracowując niemiecką tajną broń V1 i V2.

Siedemdziesiąt siedem lat temu został aresztowany w Warszawie 1 czerwca 1944 r. i jako więzień Pawiaka rozstrzelany w ruinach getta warszawskiego 13 sierpnia tegoż roku.

Kierowany przez niego wywiad lotniczy Komendy Głównej Armii Krajowej przyczynił się do tego, że możliwa była inwazja aliantów w Normandii w czerwcu 1944 r.

Rodzinny dom Antoniego Kocjana, odnowiony i częściowo zrekonstruowany, został przeniesiony i usytuowany pod zamkową warownią w Rabsztynie – nieodległym od Olkusza  i teraz jako Chata Kocjana jest często odwiedzaną atrakcją turystyczną na szlaku Orlich Gniazd. Pamięta się jednak również o miejscu, gdzie znajdował się dom rodzinny Antoniego Kocjana. Upamiętnia je okolicznościowa tablica, umieszczona na ogrodzeniu pobliskiej posesji doktor Marii Rzemieniuk, znanej lekarki w Olkuszu, której pasją jest również historia.

Obecnie na różnych kanałach telewizyjnych jest pokazywany film dokumentalny o Antonim Kocjanie – byłym więźniu KL Auschwitz, o którym mówi się, że wygrał II wojnę światową. Film ten został zrealizowany  na zlecenie TVP, w ramach dłuższego cyklu „Geniusze i Marzyciele”.

Twórcami dokumentu są reżyser Marek Pawłowski i producent Małgorzata Walczak, znani z takich produkcji jak „Uciekinier” czy „Dotknięcie anioła”. Wspomniane filmy również opowiadające historie ludzi i przedstawiające wydarzenia z czasów niemieckiej okupacji, wielokrotnie były nagradzane.

W pracach nad realizacją filmu o Antonim Kocjanie osobiście brałem udział i przez wiele lat zabiegałem, aby doszło do jego powstania.

Adam Cyra

Oświęcim, 24 maja 2021 r.