Zmarł wybitny lemkinolog

Z żalem przyjąłem dwa miesiące temu wiadomość, że w dniu 2 grudnia 2020 r. zmarł w Warszawie Profesor Ryszard Szawłowski, wybitny badacz życia i dokonań Rafała Lemkina – polskiego prawnika, głównego autora Konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych o ludobójstwie. Miał 91 lat.

Profesor Szawłowski ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. W 1959 r. uzyskał doktorat, a następnie wyjechał na stypendium do Bonn, gdzie po uzyskaniu azylu pozostał na Zachodzie.

Przez wiele lat był profesorem na Uniwersytecie w Calgary w Kanadzie. Do Polski wrócił po 1989 r. W kolejnych latach wydał kilka książek. Przez ostatnie ponad dwadzieścia lat poświęcił się studiom nad życiem i dokonaniami Rafała Lemkina, czego zwieńczeniem stała się opublikowana w ubiegłym roku pomnikowa książka pt. Rafał Lemkin. Biografia intelektualna. (Wydawnictwo Naukowe Sedno 2020).

Prof. Ryszarda Pawłowskiego poznałem ponad dwadzieścia lat temu. Wielokrotnie przyjeżdżał do Oświęcimia, korzystając ze zbiorów archiwalnych i bibliotecznych Muzeum Auschwitz-Birkenau.

Rozmowy z Profesorem Szawłowskim wywierały na mnie zawsze duże wrażenie, ponieważ był człowiekiem obdarzonym niezwykłą sprawnością intelektualną, będąc przedstawicielem inteligencji polskiej na najwyższym poziomie.

Był erudytą, który imponował mi także świetną znajomością języków zachodnich: niemiecki, angielski i francuski, co umożliwiało mu poruszanie się swobodnie w obcojęzycznych publikacjach prawniczych i historycznych, a także przeprowadzanie kwerend archiwalnych na Zachodzie, gdzie jednak nie znalazł sobie miejsca zamieszkania na stałe, tęskniąc ciągle za Polską.

Pogrzeb Profesora Ryszarda Szawłowskiego odbył się w dniu 15 grudnia 2020 r.  Poprzedziło go nabożeństwo żałobne odprawione w Kościele św. Karola Boromeusza na Powązkach w Warszawie.

Czytaj więcej: Ryszard Szawłowski – twórca pojęcia „genocidium atrox”

Adam Cyra

Oświęcim, 30 stycznia 2021 r.