W pracach nad tworzeniem tej niezwykłej publikacji uczestniczy znany historyk-amator, Jerzy Klistała, który jest mieszkańcem Bielska-Białej. Jego ojciec za działalność konspiracyjną w ZWZ/AK został rozstrzelany w obozie oświęcimskim pod Ścianą Straceń na dziedzińcu bloku nr 11. On sam napisał piętnaście książek, związanych głównie z martyrologią Polaków w Auschwitz i Mauthausen. Niedawno opublikował trzeci i ostatni tom swojej kolejnej książki z dziedziny biografistyki, zatytułowany „Martyrologium mieszkańców Zaolzia w latach 1939-1945 – słownik biograficzny”.
Obecnie Jerzy Klistała współpracuje z Miejscem Pamięci Mauthausen, realizującym jeden ze swoich pierwszych i najdłużej trwających projektów badawczych, jakim jest opracowanie i wydanie „Księgi Pamięci”. Dzieło to będzie zawierać wszystkie znane nazwiska osób, zamordowanych w tym niemieckim obozie na terenie Austrii oraz w jego podobozach. W miarę możności biografie wielu z nich będą również zamieszczone w tej księdze.
Przygotowywana praca ukaże się nie tylko w formie drukowanej, lecz także opublikowana zostanie w formie elektronicznej. Zamiar jej internetowej prezentacji oznacza, że projekt ten w przyszłości nadal będzie można uzupełniać o nowe dane.
Środki finansowe na realizację powyższych zamierzeń zapewniło Federalne Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Republiki Austrii.
W obecnie prowadzonej rekonstrukcji nazwisk ofiar uczestniczą liczne międzynarodowe i austriackie instytucje oraz osoby indywidualne, w tym byli więźniowie KL Mauthausen.
Pracami przygotowawczymi do wydania omawianej „Księgi Pamięci” kieruje Andreas Kranebitter z Miejsca Pamięci Mauthausen, który zwraca się z prośbą o nadsyłanie dalszych informacji, dotyczących zamordowanych w tym największym obozie koncentracyjnym na terenie Austrii. Prosi o ich przesyłanie na adres:
andreas.kranebitter@mauthausen-memorial.org
„Księga Pamięci” ofiar KL Mauthausen i jego podobozów zostanie wydana w 70. rocznicę wyzwolenia tego obozu, który oswobodzony został przez wojska amerykańskie w dniu 5 maja 1945 r.
Przed jej opublikowaniem warto przypomnieć, że w obozie Mauthausen zginęło również kilkudziesięciu nauczycieli, pochodzących z Ziemi Oświęcimskiej, których w ramach wyniszczania inteligencji polskiej, aresztowano wiosną 1940 roku.
Jednym z nich był Karol Dydo, kierownik Szkoły Powszechnej w Babicach koło Oświęcimia, który stał się ofiarą wspomnianych aresztowań, dokonanych przez gestapo wśród oświęcimskich nauczycieli i w dniu 29 lipca tegoż roku jako pierwszy z nich zginął w KL Mauthausen.
Nielicznym tylko aresztowanym nauczycielom z Ziemi Oświęcimskiej udało się przeżyć. Do nich należał Stanisław Dyczkowski, który urodził się w Kętach w 1914 r. Pracował jako nauczyciel w Szkole Powszechnej w Dworach koło Oświęcimia. Zwolniony z pracy przez okupacyjne niemieckie władze szkolne. Aresztowany w 1940 r., więziony w Bielsku, później w obozach koncentracyjnych w Dachau i Mauthausen. Po wojnie pracował nadal w szkolnictwie w Oświęcimiu.
Adam Cyra
Oświęcim, dnia 9 sierpnia 2014 r.