W kinach od połowy lutego 2013 r. można oglądać dramat wojenny „Tajemnica Westerplatte”, w reżyserii Pawła Chochlewa.
Film ten przedstawia obronę przez siedem dni polskiej placówki wojskowej Westerplatte, której załoga liczyła około 200 żołnierzy.
Jednym z nich był Franciszek Wolas, który zmarł w 1989 r. i jest pochowany na cmentarzu komunalnym w Oświęcimiu. Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Orderu Virtuti Militari V klasy. Pamięć o takich bohaterskich żołnierzach powinna być zachowana i przekazywana młodym pokoleniom oświęcimian.
Franciszek Wolas urodził się 24 sierpnia 1916 r. w Gierałtowicach koło Wadowic. Wychowany w biednej rodzinie ukończył tylko cztery oddziały szkoły powszechnej. Przed rozpoczęciem służby wojskowej, do której zgłosił się na ochotnika, pracował na roli u rodziców.
W latach 1938-1939 był żołnierzem 5. Pułku Piechoty Legionów w Wilnie. Na placówkę Westerplatte skierowano go 20 września 1938 r. Podczas jej obrony walczył jako kapral od 1 do 7 września 1939 r. w wartowni nr 2.
Po kapitulacji Westerplatte przebywał w obozie jeńców wojennych do sierpnia 1940 r., skąd wywieziono go na roboty przymusowe do dzisiejszej Iławy.
Jesienią 1943 r. skierowany został do Rastenburga, dzisiejszego Kętrzyna, gdzie jako robotnik niemieckiej firmy budowlanej „Modryger” zatrudniony był przy budowie betonowych umocnień wokół kwatery Adolfa Hitlera w Kętrzynie.
Już po zamachu na Hitlera, który miał miejsce w jego kętrzyńskiej kwaterze 20 lipca 1944 r., wraz z innymi robotnikami przewieziony został na zachód do miejscowości Neckerzimmer. Tam w kwietniu 1945 r. wyzwolili go żołnierze amerykańscy.
Jesienią 1945 r. wrócił do Polski i w rok później podjął pracę ślusarza w Zakładach Chemicznych w Oświęcimiu. Na emeryturę odszedł w 1976 r. Zmarł w Oświęcimiu 12 lipca 1989 r.
Posiadał odznaczenia: Odznaka Grunwaldzka (1947), Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (1960), Brązowy Krzyż Zasługi (1969), Krzyż Walecznych (1974), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1974), Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” (1982), odznaka honorowa „Za zasługi dla Miasta Gdańska” (1984), pośmiertnie Krzyż Orderu Virtuti Militari V klasy (1990).
Adam Cyra
Oświęcim, dnia 24 lutego 2013 r.